Septisizm Nedir? Felsefenin En Kuşkucu Akımı

Septisizm, felsefede bilginin imkânından şüphe eden ve hakikate ulaşmanın mümkün olmadığını savunan bir akımdır. Septisizm, aynı zamanda kuşkuculuk veya skeptisizm olarak da bilinir. Bu akımın önde gelen temsilcileri, Antik Yunan filozoflarından Pyrrhon, Timon, Arkesilaos ve Karneades’tir. Septisizm, hem felsefe tarihinde hem de günümüzde etkili olmuş ve birçok felsefi görüşü etkilemiştir.

Septisizm Nedir?

Septisizm, genel geçer doğru bilginin insan için olanaksız olduğunu dile getiren felsefi bir görüştür. Septik filozoflar, duyuların, aklın, mantığın ve dilin yanıltıcı olduğunu, nesnelerin ve olayların gerçek doğasını kavramanın mümkün olmadığını, her şeyin göreceli ve yoruma açık olduğunu ileri sürerler. Bu nedenle, septikler, herhangi bir yargıya veya inanca bağlanmazlar, her şeyden şüphe ederler ve sürekli araştırma halinde olurlar.

Septisizmin Tarihi

Septisizm, Antik Yunan’da ortaya çıkmış bir felsefi akımdır. Septisizmin kurucusu olarak kabul edilen Pyrrhon (M.Ö. 365-275), doğu kültürleriyle tanıştıktan sonra, bilginin imkânsızlığına ve hayatın anlamsızlığına inanmıştır. Pyrrhon, her şeyden şüphe etmenin ve hiçbir şeye bağlanmamanın insanı huzura kavuşturacağını savunmuştur. Pyrrhon’un öğrencisi Timon (M.Ö. 320-230), septisizmi sistematik bir şekilde geliştirmiş ve diğer felsefi akımları eleştirmiştir. Septisizm, Platon Akademisi’nde de etkili olmuş ve Arkesilaos (M.Ö. 316-241) ve Karneades (M.Ö. 214-129) gibi filozoflar tarafından savunulmuştur. Septisizm, Roma İmparatorluğu döneminde de devam etmiş ve Sextus Empiricus (M.S. 2. yüzyıl) gibi filozoflar tarafından yeniden canlandırılmıştır. Septisizm, Orta Çağ’da ise İslam ve Hristiyan felsefesinde etkisini göstermiş ve bazı sofist ve mistik düşünürler tarafından benimsenmiştir. Septisizm, Yeni Çağ’da ise Descartes, Hume, Kant gibi filozofların düşüncelerinde izlerini bırakmıştır. Septisizm, 20. yüzyılda ise Wittgenstein, Popper, Kuhn gibi filozofların epistemoloji, bilim felsefesi ve dil felsefesi alanlarında yaptıkları çalışmalarda etkili olmuştur.

Septisizmin Özellikleri

Septisizm, felsefede bilginin imkânından şüphe eden bir akımdır. Septisizmin temel özellikleri şunlardır:

• Septisizm, her tür bilgi savını kuşkuyla karşılar, bunların temellerini, etkilerini ve kesinliklerini irdeler.
• Septisizm, aklın kesin bir bilgi elde edemeyeceğini, hakikate erişilse dahi sürekli ve tam bir şüphe içinde kalınacağını, mutlak`a ulaşmanın mümkün olmadığını savunur.
• Septisizm, duyuların, aklın, mantığın ve dilin yanıltıcı olduğunu, nesnelerin ve olayların gerçek doğasını kavramanın mümkün olmadığını ileri sürer.
• Septisizm, her şeyin göreceli ve yoruma açık olduğunu, nesnel bir gerçeklikten bahsedilemeyeceğini, her şeyin izafi ve değişken olduğunu kabul eder.
• Septisizm, herhangi bir yargıya veya inanca bağlanmaz, her şeyden şüphe eder ve sürekli araştırma halinde olur.
• Septisizm, her şeyden şüphe etmenin ve hiçbir şeye bağlanmamanın insanı huzura kavuşturacağını, önyargılardan ve tutkulardan kurtulmanın insanı özgürleştireceğini savunur.

Septisizmin Etkileri

Septisizm, felsefede bilginin imkânından şüphe eden bir akımdır. Septisizmin etkilediği felsefi akımlar şunlardır:

• Agnostisizm: Tanrı’nın varlığı veya yokluğu hakkında kesin bir bilgiye sahip olunamayacağını savunan felsefi görüştür.
• Relativizm: Her şeyin göreceli olduğunu, nesnel bir gerçeklik veya değer olmadığını savunan felsefi görüştür.
• Pragmatizm: Bilginin ve değerlerin pratik yararına göre belirlendiğini savunan felsefi görüştür.
• Empirizm: Bilginin kaynağının deneyim olduğunu savunan felsefi görüştür.
• Rasyonalizm: Bilginin kaynağının akıl olduğunu savunan felsefi görüştür.
• İdealizm: Varlığın temelinde fikirlerin olduğunu savunan felsefi görüştür.
• Materyalizm: Varlığın temelinde madde olduğunu savunan felsefi görüştür.
• Ekzistansiyalizm: Varlığın anlamını insanın kendisinin belirlediğini savunan felsefi görüştür.

Septisizm, felsefenin en kuşkucu akımıdır. Septisizm, bilginin imkânından şüphe eder ve hakikate ulaşmanın mümkün olmadığını savunur. Septisizm, hem felsefe tarihinde hem de günümüzde etkili olmuş ve birçok felsefi görüşü etkilemiştir. Septisizm, insanı huzura ve özgürlüğe kavuşturacağını iddia eder. Septisizm, felsefede bir arayışın ve bir sorgulamanın ifadesidir.