Spirulina, son yıllarda popülerliği artan bir süper gıda olarak karşımıza çıkıyor. Peki spirulina nedir, nasıl kullanılır ve hangi hastalıklara iyi gelir? İşte spirulina’nın hiç bilmediğiniz 12 faydası!
Spirulina, hem tatlı hem de tuzlu sularda yetişebilen bir tür mavi-yeşil yosundur. Yüzyıllardır Meksika ve bazı Afrika ülkelerinde gıda kaynağı olarak kullanılan spirulina, ABD’de 1970’lerden beri takviye formunda satılmaktadır. Günümüzde spirulina, kapsül, tablet veya toz formunda bulunabilir ve smoothie, salata, çorba veya yulaf gibi yiyecek ve içeceklere eklenebilir.
Spirulina, protein, vitamin, mineral, karotenoid ve antioksidanlar açısından zengin bir besindir. Ayrıca flavonoid ve polifenol gibi güçlü antioksidan ve anti-inflamatuar bileşikler içerir. Özellikle phycocyanin adı verilen ve spirulina’ya mavi rengini veren bir antioksidan, oksidatif stresle savaşarak iltihaplanmayı önleyebilir.
Spirulina, birçok sağlık yararı ile ilişkilendirilmektedir. İşte spirulina’nın kanıta dayalı 12 faydası:
Spirulina, kalp hastalığı risk faktörleri olan toplam kolesterol, LDL veya kötü kolesterol ve trigliserit seviyelerini düşürebilir, aynı zamanda HDL veya iyi kolesterol seviyesini artırabilir. Bir araştırmaya göre, metabolik sendrom ve ilgili bozuklukları olan kişilerde spirulina, bu belirteçleri önemli ölçüde iyileştirebilir.
Yüksek kan basıncı, kalp hastalığı, felç ve böbrek hastalığı gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Spirulina, kan basıncını düşürmek için etkili bir doğal yöntem olabilir. Bir çalışmada, günde 4.5 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, sistolik ve diyastolik kan basıncında anlamlı bir azalma görülmüştür.
Spirulina, kanser hücrelerinin büyümesini ve yayılmasını engelleyebilen antioksidan ve anti-inflamatuar özelliklere sahiptir. Birçok hayvan ve tüp çalışması, spirulina’nın çeşitli kanser türlerine karşı koruyucu etkileri olduğunu göstermiştir. Örneğin, bir çalışmada, günde 1 gram spirulina alan 87 çiğneme tütünü kullanan kişide, lezyonların iyileşme oranı %40 iken, plasebo alanlarda %7 idi.
Alerjik rinit, polen, hayvan tüyü, toz veya küf gibi alerjenlere karşı burun mukozasının iltihaplanmasıdır. Bu durum hapşırma, kaşıntı, burun akıntısı ve tıkanıklığı gibi rahatsız edici belirtilere neden olabilir. Spirulina, alerjik rinitin neden olduğu iltihabı azaltarak bu belirtileri hafifletebilir. Bir çalışmada, günde 2 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, alerjik rinit belirtilerinde %32 oranında bir iyileşme görülmüştür.
Anemi, kandaki alyuvar sayısının veya hemoglobin seviyesinin azalmasıdır. Bu durum yorgunluk, zayıflık, baş dönmesi ve nefes darlığı gibi belirtilere neden olabilir. Spirulina, demir açısından zengin bir besin olduğu için anemiye yardımcı olabilir. Bir çalışmada, günde 3 gram spirulina alan yaşlı kişilerde, plasebo alanlara göre, hemoglobin seviyelerinde ve bağışıklık fonksiyonlarında bir artış görülmüştür.
Spor yaparken, kaslarda oksidatif stres oluşabilir, bu da yorgunluğa ve performans düşüşüne neden olabilir. Spirulina, oksidatif stresi azaltarak ve kas hasarını önleyerek egzersiz performansını iyileştirebilir. Bir çalışmada, günde 6 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, bisiklet egzersizinde hem kuvvet hem de dayanıklılıkta bir artış görülmüştür.
Yüksek kan şekeri, diyabet, obezite, kalp hastalığı ve böbrek hasarına yol açabilir. Spirulina, kan şekerini düşürmek için etkili bir doğal yöntem olabilir. Bir çalışmada, günde 2 gram spirulina alan tip 2 diyabetli kişilerde, plasebo alanlara göre, açlık kan şekeri seviyelerinde %81 oranında bir azalma görülmüştür.
Spirulina, kilo vermek isteyenler için faydalı bir besin olabilir. Spirulina, yüksek protein içeriği sayesinde tokluk hissini artırabilir ve iştahı azaltabilir. Ayrıca, spirulina, yağ yakımını ve metabolizmayı hızlandırmaya yardımcı olabilir. Bir çalışmada, günde 4.5 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, vücut kitle indeksi (VKİ) ve vücut yağ yüzdesinde bir azalma görülmüştür.
Spirulina, bağışıklık sistemini güçlendirmek için faydalı bir besin olabilir. Spirulina, antioksidan, anti-inflamatuar ve antiviral özelliklere sahiptir. Ayrıca, spirulina, bağışıklık hücrelerinin aktivitesini ve antikor üretimini artırabilir. Bir çalışmada, günde 2 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, enfeksiyonlara karşı koruyan interferon-gama seviyelerinde bir artış görülmüştür.
Spirulina, sindirim sağlığını iyileştirmek için faydalı bir besin olabilir. Spirulina, sindirim enzimlerinin aktivitesini artırabilir ve bağırsak hareketlerini düzenleyebilir. Ayrıca, spirulina, bağırsak florasını dengeleyerek probiyotik etki gösterebilir.
Spirulina, cilt sağlığını korumak için faydalı bir besin olabilir. Spirulina, ciltteki kollajen üretimini artırarak cildin sıkılığını ve elastikiyetini artırabilir. Ayrıca, spirulina, ciltteki iltihaplanmayı, kızarıklığı, kaşıntıyı ve kuruluğu azaltabilir. Bir çalışmada, günde 2 gram spirulina alan kadınlarda, plasebo alanlara göre, cilt nemliliği, yumuşaklığı ve pürüzsüzlüğünde bir iyileşme görülmüştür.
Spirulina, depresyon ve kaygıyı azaltmak için faydalı bir besin olabilir. Spirulina, beyindeki serotonin ve dopamin gibi mutluluk hormonlarının seviyelerini artırabilir. Ayrıca, spirulina, stres hormonu olan kortizolün seviyesini düşürebilir. Bir çalışmada, günde 3 gram spirulina alan kişilerde, plasebo alanlara göre, depresyon ve kaygı belirtilerinde bir azalma görülmüştür.
Spirulina, kapsül, tablet veya toz formunda bulunabilir ve günde 1-8 gram arasında alınabilir. Spirulina’nın tadı biraz acı ve yosunsu olduğu için, toz formunu smoothie, meyve suyu, yoğurt, salata, çorba veya yulaf gibi yiyecek ve içeceklere karıştırarak tüketmek daha kolay olabilir. Spirulina’yı kullanmadan önce doktorunuza danışmanız ve kalite belgeli ürünleri tercih etmeniz önerilir.
(SAİM TUNÇMAN)
