Höşmerim Türk mutfağının tatlı peyniri

Türk mutfağı, zengin ve çeşitli tatlılara ev sahipliği yapar. Bunlardan biri de höşmerimdir. Höşmerim, peynirin en tatlı hali olarak bilinir. Balıkesir yöresinde meşhur olan ve gastronomik gezilerde bir numaralı gündem olan höşmerim tatlısı, uygun tarifin uygulanması halinde evlerde de lezzetli bir şekilde yapılabilmektedir. Höşmerim, temel malzemeleri tuzsuz taze peynir, irmik, yumurta, şeker ve undan oluşan Balıkesir ilimize özgü sütlü bir tatlıdır. Marmara bölgesi, Ege Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesinde de yapılan bu tatlı asıl olarak Balıkesir’de üretilmektedir.

Höşmerimin Tarihçesi

Höşmerim, Türk kültüründe yer alan yemekler ve hikayeleri arasında önemli bir yere sahiptir. Höşmerimin hikayesi dilden dile, kulaktan kulağa aktarılarak “höşmerim” adını alır. Höşmerim, Osmanlı mutfağından günümüze kadar gelmiş bir tatlıdır. Evliya Çelebi’nin Seyahatname adlı eserinde geçen Balıkesir’le özdeşleşen yöresel bir peynir tatlısıdır. Höşmerimin adının nereden geldiği konusunda farklı rivayetler vardır. Bunlardan birine göre, höşmerim, bir kocanın karısına yaptığı iltifattan doğmuştur. Koca, karısının yaptığı tatlıyı çok beğenir ve “Hoş mu erim?” diye sorar. Karısı da “Hoş erim” diye cevap verir. Bu diyalog zamanla tatlıya isim olur. Başka bir rivayete göre ise, höşmerim, bir asker tatlısıdır. Balkan Savaşı sırasında Balıkesir’de kalan askerler, kışlada yemek yapmaya çalışırlar. Ellerindeki malzemelerle peynir, irmik, şeker ve yumurtayı karıştırarak bir tatlı yaparlar. Bu tatlıyı yiyen askerler, “Hoş mu erim?” diye birbirlerine sorarlar. Böylece tatlıya höşmerim adı verilir.

Höşmerimin Yapılışı

Höşmerim yapmak için öncelikle taze peynir mayalanır. Mayalanan peynirin suyu süzülür. Tencereye suyu süzülen peynir, irmik, şeker ve yumurta sarısı alınır. Devamlı olarak karıştırarak pişirilir. Höşmerimin renginin sarı olmasını isterseniz yarım çay kaşığı zerdeçal ekleyebilirsiniz. Pişen tatlı dinlendirilip tabağa alınır. Kaymaklı dondurmayla servis edilebilir. Höşmerim yaparken dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Mümkünse taze süt kullanmaya özen gösterin.
• Sütü kısık ateşte hafif ılıtın. Dibinin tutmaması için tatlı karışımını sürekli karıştırarak pişirin.
• Peynir mayasının miktarını ve sütün ısısını ayarlayın. Süt çok sıcak olursa peynir kesilir, çok soğuk olursa mayalanmaz.
• Höşmerimi fırınlayarak da yapabilirsiniz. Bu durumda üzerine yumurta sarısı sürüp kızartın.

Höşmerimin Yörelere Göre Çeşitleri

Höşmerim, Balıkesir’in yanı sıra farklı yörelerde de yapılır. Her yörede höşmerimin kendine özgü bir adı ve yapılışı vardır. İşte bazı yörelere göre höşmerim çeşitleri:

• Beypazarı Höşmerim Tatlısı (Beypazarı Un Helvası): Ankara’nın Beypazarı ilçesinde yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker ve su ile yapılır. Üzerine ceviz serpilir.
• Çamlıdere Höşmerim Tatlısı (Çamlıdere Un Helvası): Ankara’nın Çamlıdere ilçesinde yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker, süt ve su ile yapılır. Üzerine tarçın serpilir.
• Çankırı Höşmerim Tatlısı (Çankırı Un Helvası): Çankırı’da yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker ve su ile yapılır. Üzerine fıstık serpilir.
• Gediz Höşmerimi: Kütahya’nın Gediz ilçesinde yapılan bu tatlı, peynir, irmik, şeker, süt, tereyağı ve yumurta ile yapılır. Fırında pişirilir.
• Kırşehir Höşmerim Tatlısı (Kırşehir Un Helvası): Kırşehir’de yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker, süt ve su ile yapılır. Üzerine fındık serpilir.
• Konya Höşmerimi: Konya’da yapılan bu tatlı, peynir, irmik, şeker, süt, tereyağı ve yumurta ile yapılır. Fırında pişirilir.
• Mengen Höşmerimi (Mengen Un Helvası): Bolu’nun Mengen ilçesinde yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker ve su ile yapılır. Üzerine badem serpilir.
• Sivrihisar Höşmerim Tatlısı (Sivrihisar Un Helvası): Eskişehir’in Sivrihisar ilçesinde yapılan bu tatlı, un, tereyağı, şeker ve su ile yapılır. Üzerine antep fıstığı serpilir.
  
  Höşmerim, Türk mutfağının en lezzetli tatlılarından biridir. Peynir, irmik, yumurta ve şekerden oluşan bu tatlı, hem kolay hem de ekonomik bir şekilde yapılabilir. Höşmerim, coğrafi işaretli bir ürün olup, Türk kültüründe de önemli bir yere sahiptir. Höşmerim, farklı yörelerde farklı isimlerle ve farklı malzemelerle yapılır. Höşmerim, kaymaklı dondurma, ceviz, fıstık, fındık, badem, tarçın gibi malzemelerle zenginleştirilebilir. Höşmerim, hem soğuk hem de sıcak olarak servis edilebilir.