Demir eksikliği, vücutta yeterli miktarda demir minerali bulunmadığında ortaya çıkan ve kansızlığa yol açan bir sağlık sorunudur. Demir eksikliğinin nedenleri, belirtileri ve tedavisi hakkında merak edilenleri sizin için araştırdık. İşte demir eksikliği ile ilgili şaşırtıcı gerçekler!
Demir, vücutta oksijen taşınmasını sağlayan hemoglobin adlı proteinin yapısında bulunan bir mineraldir. Vücutta yeterli miktarda demir bulunmadığında hemoglobin üretimi azalır ve kırmızı kan hücrelerinin sayısı düşer. Bu duruma demir eksikliği anemisi ya da kansızlık denir. Demir eksikliği anemisi, dünyada en sık görülen anemi tipidir.
Demir eksikliği, genellikle vücutta artan demir ihtiyacı, eksik demir alımı, demir emiliminde sorunlar ya da vücuttan kan kaybı nedenleriyle ortaya çıkar. Demir eksikliğinin en önemli nedeni, demir içeren besinlerin yeterli olarak tüketilmemesidir. Özellikle et, karaciğer, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, baklagiller, kuru yemişler gibi demir yönünden zengin besinlerin az alınması demir eksikliğine yol açabilir. Ayrıca, gebelik, emzirme, adet dönemi, büyüme çağı, ergenlik dönemi gibi durumlarda vücudun demir ihtiyacı artar ve demir eksikliği riski yükselir. Bunun yanında, mide ülseri, hemoroid, bağırsak kanseri gibi nedenlerle aşırı kan kaybı yaşayanlarda da demir eksikliği görülebilir. Bazı hastalıklar, ilaçlar veya ameliyatlar da demir emilimini bozarak demir eksikliğine neden olabilir.
Demir eksikliği, yavaş yavaş gelişen bir durum olduğu için belirtileri fark edilmeyebilir. Ancak, demir eksikliği ilerledikçe vücutta oksijen taşınması azalır ve çeşitli şikayetler ortaya çıkar. Demir eksikliğinin en sık görülen belirtileri şunlardır:
Demir eksikliği tedavisinde, öncelikle demir eksikliğine neden olan faktörlerin ortadan kaldırılması gerekir. Bunun için, demir eksikliğinin nedenini belirlemek için doktora başvurmak ve gerekli tetkikleri yaptırmak önemlidir. Demir eksikliğinin tedavisinde, genellikle ağız yoluyla demir içeren ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar, doktorun önerdiği doz ve sürede alınmalıdır. Demir ilaçları, bazen mide-bağırsak yan etkileri yapabilir. Bu durumda, ilacın dozu, zamanı veya formu değiştirilebilir. Ayrıca, demir ilaçlarının etkinliğini artırmak için C vitamini içeren besinler veya takviyeler alınabilir. Demir ilaçları, bazı besinler veya ilaçlarla etkileşime girerek emilimini azaltabilir. Bu nedenle, demir ilaçlarını süt, kahve, çay, yumurta, antiasitler gibi ürünlerden uzakta almak gerekir. Demir eksikliği tedavisinde, beslenme de önemli bir rol oynar. Demir içeriği yüksek olan besinlerin tüketilmesi, demir eksikliğinin önlenmesi ve tedavisine yardımcı olur. Demir içeriği yüksek olan besinler şunlardır:
Demir eksikliği tedavisinin etkinliğini değerlendirmek için, tedavi başladıktan 4-6 hafta sonra kan testleri tekrarlanır. Tedavi süresi, demir eksikliğinin derecesine ve nedenine göre değişir. Genellikle, demir eksikliği tedavisi 3-6 ay sürer. Demir eksikliği tedavisi, doktorun önerisi olmadan kesilmemelidir.
Demir eksikliği, önlenebilir bir sağlık sorunudur. Demir eksikliğini önlemek için, şu önlemler alınabilir:
