Çay, Türk kültürünün vazgeçilmez bir parçasıdır. Çay sohbetlerin,
dostlukların, keyiflerin eşlikçisidir. Çayın birçok çeşidi
vardır. Siyah çay, yeşil çay, bitki çayları… Son zamanlarda ise
beyaz çay adını sıkça duymaya başladık. Peki, beyaz çay nedir,
faydaları nelerdir? Beyaz çay, siyah ve yeşil çaydan farklı
olarak çay bitkisinin açılmamış tomurcuklarından elde edilen bir
çaydır. Beyaz çay, en az işlenmiş ve en doğal çaydır. Antioksidan
açısından çok zengindir. Beyaz çay, vücuttaki serbest radikalleri
uzaklaştırarak, bağışıklık sistemini güçlendirir, cilt sağlığını
korur, kilo vermeye yardımcı olur, kanser riskini azaltır,
tansiyon ve kolesterolü dengeler, diş ve kemik sağlığını
destekler. Beyaz çayın faydaları saymakla bitmez. Bu yazımızda,
beyaz çay hakkında merak edilenleri sizler için derledik. Beyaz
çay nasıl demlenir, ne zaman içilmeli, zararları ve yan etkileri
nelerdir? İşte, beyaz çayın faydaları ve daha fazlası…
Beyaz Çay Nedir?
Beyaz çay, siyah ve yeşil çaya alternatif olarak tüketilen bir
çaydır. Beyaz çay, siyah ve yeşil çaydan farklı olarak çay
bitkisinin açılmamış tomurcuklarındaki ince gümüşi-beyaz
tüylerinden geliyor. Bazıları beyaz çaya olgunlaşmamış çay
yaprakları da diyor. Rengi beyaz veya renksiz değildir, hafif
sarı veya çok soluk sarı bir renge sahiptir. Siyah ve yeşilçaya
göre daha hafif olan beyaz çay, gerçek bir çaydır ve en az
işlenmiş olanıdır. Diğer çaylara göre antioksidan açısından çok
daha zengindir. Beyaz çay, Çin, Doğu Nepal, Doğu Tayland, Tayvan,
Sri Lanka ve Hindistan civarında yetişen Camellia Sinensis adlı
bitkiden elde edilir. Beyaz çayın içeriğinde antioksidan,
kateşin, tanin, kafein, teaflavin ve tearubigin gibi maddeler
bulunur.
Beyaz Çayın Faydaları Nelerdir?
Beyaz çayın faydaları saymakla bitmez. Beyaz çay, sağlığımız için
pek çok olumlu etkiye sahiptir. İşte, beyaz çayın faydalarından
bazıları:
- Antioksidan Etkilidir: Beyaz çay, antioksidan açısından çok
zengin bir çaydır. Antioksidanlar, vücuttaki serbest radikalleri
uzaklaştırarak, hücre hasarını önler, yaşlanmayı geciktirir,
bağışıklık sistemini güçlendirir, hastalıklardan korur. Beyaz
çay, özellikle kateşin adı verilen bir antioksidan içerir.
Kateşin, kanser, kalp hastalığı, diyabet, obezite, Alzheimer gibi
pek çok hastalığın önlenmesine veya tedavisine yardımcı olabilir.
Beyaz çay, yeşil çaydan daha fazla kateşin içerir. Beyaz çayın
antioksidan etkisi, yeşil çayın antioksidan etkisinden 3 kat daha
fazladır.
- Cilt Sağlığını Korur: Beyaz çay, cilt sağlığı için de
faydalıdır. Beyaz çay, cilt hücrelerini yeniler, cildi
nemlendirir, ciltteki yağlanmayı azaltır, cilt lekelerini ve
kırışıklıkları önler, ciltteki elastikiyeti artırır, ciltteki
iltihaplanmayı ve kızarıklığı azaltır, cilt enfeksiyonlarını
önler, cilt kanserine karşı korur. Beyaz çay, cilt için gerekli
olan kolajen ve elastin üretimini destekler. Beyaz çay, cilt için
bir doğal güzellik ürünüdür.
- Kilo Vermeye Yardımcı Olur: Beyaz çay, kilo vermek isteyenler
için de ideal bir içecektir. Beyaz çay, metabolizmayı
hızlandırır, yağ yakımını artırır, iştahı kontrol eder, sindirimi
kolaylaştırır, ödem atılmasına yardımcı olur. Beyaz çay,
vücuttaki yağ hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engeller.
Beyaz çay, diyet yapanların en büyük destekçisidir.
- Kanser Riskini Azaltır: Beyaz çay, kanser riskini azaltmaya
yardımcı olabilir. Beyaz çay, içerdiği antioksidanlar sayesinde,
kansere yol açan hücre mutasyonlarını önler, DNA hasarını onarır,
tümör büyümesini engeller, kanser hücrelerinin ölümünü tetikler.
Beyaz çay, özellikle meme, prostat, akciğer, kolon, cilt, mide,
pankreas, karaciğer, yumurtalık, rahim ağzı ve mesane kanserine
karşı koruyucu etki gösterebilir. Beyaz çay, kanser tedavisinde
de destekleyici bir rol oynayabilir.
- Tansiyon ve Kolesterolü Dengeler: Beyaz çay, kalp ve damar
sağlığı için de önemlidir. Beyaz çay, kan basıncını düşürür, kan
damarlarını genişletir, kan akışını iyileştirir, kan
pıhtılaşmasını önler, kalp krizi ve felç riskini azaltır. Beyaz
çay, aynı zamanda kolesterol seviyesini dengeler, kötü
kolesterolü (LDL) düşürür, iyi kolesterolü (HDL) yükseltir, damar
sertliğini ve plak oluşumunu önler, kalp hastalıklarına karşı
korur.
- Diş ve Kemik Sağlığını Destekler: Beyaz çay, diş ve kemik
sağlığı için de faydalıdır. Beyaz çay, diş çürümesini ve plak
oluşumunu önleyen florür içerir. Beyaz çay, ağız kokusunu
giderir, diş eti iltihabını azaltır, diş minesini korur, diş
beyazlatıcı etki gösterir. Beyaz çay, aynı zamanda kemik
yoğunluğunu artırır, kemik erimesini önler, kemik kırıklarını
iyileştirir, artrit ve osteoporoz gibi kemik hastalıklarına karşı
korur.
- Şeker Hastalığına İyi Gelir: Beyaz çay, şeker hastalığına iyi
gelen bir çaydır. Beyaz çay, kan şekerini düzenler, insülin
direncini azaltır, diyabet komplikasyonlarını önler, diyabet
hastalarının yaşam kalitesini artırır. Beyaz çay, özellikle tip 2
diyabet hastaları için tavsiye edilir.
- Sindirim Sistemini Düzenler: Beyaz çay, sindirim sistemi için
de yararlıdır. Beyaz çay, sindirimi kolaylaştırır, kabızlığı
giderir, bağırsak hareketlerini düzenler, bağırsak florasını
dengeler, bağırsak enfeksiyonlarını önler, bağırsak kanserine
karşı korur. Beyaz çay, ayrıca mide asidini azaltır, mide ağrısı,
yanma, ekşime, gastrit, ülser gibi mide rahatsızlıklarını
hafifletir.
- Stresi Azaltır ve Uyku Kalitesini Artırır: Beyaz çay, stresi
azaltan ve uyku kalitesini artıran bir çaydır. Beyaz çay,
içerdiği kafein miktarı diğer çaylara göre daha azdır. Bu
nedenle, beyaz çay, sinir sistemini yatıştırır, sakinlik ve
rahatlama sağlar, stres, kaygı, depresyon gibi ruhsal sorunları
azaltır, zihni berraklaştırır, odaklanmayı ve hafızayı
geliştirir. Beyaz çay, aynı zamanda uyku kalitesini artırır,
uykusuzluk, uyku bozuklukları, horlama gibi uyku sorunlarını
çözer, daha derin ve kaliteli bir uyku sağlar.
Beyaz Çay Nasıl Demlenir?
Beyaz çayın faydalarından yararlanmak için doğru şekilde demlemek
önemlidir. Beyaz çay, diğer çaylara göre daha hassas bir çaydır.
Bu nedenle, beyaz çayı demlerken şu noktalara dikkat etmek
gerekir:
- Beyaz çayı demlemek için temiz, kireçsiz ve kaynamış soğuk su
kullanın.
- Beyaz çayı demlemek için porselen, cam veya seramik bir
demlik tercih edin. Metal demlikler, beyaz çayın tadını ve
aromasını bozabilir.
- Beyaz çayı demlemek için 1 tatlı kaşığı beyaz çay yaprağı
veya tomurcuğu yeterlidir. Demliğin büyüklüğüne göre bu miktarı
artırabilir veya azaltabilirsiniz.
- Beyaz çayı demlemek için suyu kaynatın ve biraz soğumasını
bekleyin. Su, 70-80 derece civarında olmalıdır. Çok sıcak su,
beyaz çayın tadını ve faydalarını azaltabilir.
- Beyaz çayı demlemek için suyu demliğe dökün ve çayı ekleyin.
Çayı suyun üzerine serpin, demliğin kapağını kapatın ve 3-5
dakika demlenmesini bekleyin. Çok uzun süre demlenen beyaz çay,
acı ve buruk bir tat alabilir.
- Beyaz çayı demledikten sonra süzün ve afiyetle için. Beyaz
çayı, şekersiz veya bal, limon, nane, zencefil gibi doğal
tatlandırıcılarla içebilirsiniz. Süt, krema, şeker gibi yapay
tatlandırıcılar, beyaz çayın tadını ve faydalarını azaltabilir.
Beyaz Çay Ne Zaman İçilmeli?
Beyaz çayın ne zaman içileceği, kişinin tercihine ve amacına göre
değişebilir. Beyaz çay, günün her saatinde içilebilir. Ancak,
beyaz çayın faydalarından en iyi şekilde yararlanmak için şu
zamanlara dikkat etmek gerekir:
- Beyaz çay, sabah kahvaltısından önce veya sonra içilebilir.
Beyaz çay, metabolizmayı hızlandırır, enerji verir, güne zinde
başlamayı sağlar.
- Beyaz çay, öğle yemeğinden önce veya sonra içilebilir. Beyaz
çay, sindirimi kolaylaştırır, iştahı kontrol eder, kilo vermeye
yardımcı olur.
- Beyaz çay, akşam yemeğinden önce veya sonra içilebilir. Beyaz
çay, mide asidini azaltır, mide rahatsızlıklarını önler, stresi
azaltır, uyku kalitesini artırır.
- Beyaz çay, ara öğünlerde veya atıştırmalıklarla birlikte
içilebilir. Beyaz çay, tatlı ihtiyacını azaltır, kan şekerini
dengeler, bağışıklığı güçlendirir.
Beyaz Çayın Zararları ve Yan Etkileri Nelerdir?
Beyaz çay, sağlığa pek çok faydası olan bir çaydır. Ancak, her
şeyin fazlası zarar olduğu gibi, beyaz çayın da fazla tüketilmesi
bazı zararları ve yan etkileri olabilir. Beyaz çayın zararları ve
yan etkilerinden kaçınmak için şu noktalara dikkat etmek gerekir:
- Beyaz çay, içerdiği kafein nedeniyle, bazı kişilerde
uykusuzluk, sinirlilik, baş ağrısı, çarpıntı, mide bulantısı,
kusma, ishal, titreme, baş dönmesi gibi yan etkilere neden
olabilir. Bu nedenle, beyaz çayı günde 2-3 fincandan fazla
içmemek, özellikle akşam saatlerinde içmemek gerekir.
- Beyaz çay, içerdiği tanin nedeniyle, bazı kişilerde demir
emilimini azaltabilir. Bu nedenle, beyaz çayı, demir içeren
yiyeceklerle birlikte veya hemen sonra içmemek, demir eksikliği
olan kişilerin doktoruna danışarak içmek gerekir.
- Beyaz çay, içerdiği florür nedeniyle, bazı kişilerde diş
minesinde lekelenme, kemiklerde zayıflama, böbreklerde taş
oluşumu gibi zararlara neden olabilir. Bu nedenle, beyaz çayı,
aşırı miktarda içmemek, florür içeren diğer kaynaklardan uzak
durmak gerekir.
- Beyaz çay, hamilelik ve emzirme döneminde, çocuklarda,
alerjisi olanlarda, kan sulandırıcı ilaç kullananlarda, kanama
bozukluğu olanlarda, karaciğer hastalığı olanlarda, mide ülseri
olanlarda, tansiyon ve kalp hastalığı olanlarda, şeker hastalığı
olanlarda dikkatli kullanılmalıdır. Bu durumlarda, beyaz çayın
olası etkileşimleri, zararları ve yan etkileri olabilir. Bu
nedenle, beyaz çayı içmeden önce doktorunuza danışmanız tavsiye
edilir.
(SAİM TUNÇMAN)
