Havyar, gastronomide her çeşit balık yumurtasına verilen addır. Bazı balıkların yumurtaları özel bir yiyecek olarak ayrıca değerlidir. Bunlar özellikle Hazar Denizi’nde yaşayan mersin balığından ve bir mersin balığı türü olan çirozdan elde edilen yumurtalardır. Havyar, protein, B12 vitamini, A vitamini ve antioksidanlar gibi besin öğeleri açısından zengindir. Ayrıca afrodizyak etkisi de vardır.
Havyarın elde edilmesi için öncelikle yumurtalı balıklar yakalanması gerekir. Balığın karınları kesilerek içindeki havyarlara ulaşılır. Balığın yaşamına devam etmesi için kesilen bölge dikilir ve balık denize veya havuza geri bırakılır. Balık öldürülmediği için aynı balıktan bir sonraki yıl yeniden havyar alınabiliyor. Bu süreçte hava koşulları çok önemlidir. Hava sıcaklığı ve nem oranına göre havyarların tadı değişebilir.
Dünyada en çok üretilen ve en değerli olan havyarı siyah renkte olan Beluga’dur. Beluga, dişi mersin balığından elde edilen siyah renkli bir havyardır. Tane başına 2.5-3 mm’lik çapında olan bu hava, tereyağımsı lezzetiyle ünlüdür. Beluga’nın yanında kırmızı renkte olan Kaluga adlı bir başka siyah renkli hava da vardır. Kaluga taneleri Beluga’dan daha ufak ve koyu renktedir. Kaluga da Beluga kadar değerlidir ancak daha az üretilmektedir.
Somon balığından yapılan kızıl renkli bir hava ise Somon’dur. Somon’un taneleri Beluga’dan daha büyük ve daha açık renklidir. Somon’un tadını beğenmeyenler için kalamar veya ton balığından yapılan beyaz renkli bir hava da vardır.
Havyarı farklı şekillerde pişirebilirsiniz. En yaygın yöntemlerden biri somonlu pilav veya somonlu salata yapmaktır. Somonlu pilavda somonun kabukları soyulur ve içine pirinç eklenerek pişirilir. Somonlu salatada ise somonun kabukları soyulur ve üzerine limon suyu, mayonez, hardal gibi malzemeler konularak servis edilir.
Havyar ise genellikle tavada veya fırında pişirmektedir. Tavada pişirdiğiniz havyara şeker veya bal ekleyerek tatlandırabilirsiniz. Fırında pişirdiğiniz Havyara ise peynir veya zeytin ekleyerek lezzetlendirebilirsiniz. (Erhan Taylan)
