İlk Sıcak Hava Balonu Uçuşu (1783)
Jean-François Pilâtre de Rozier ve François Laurent d'Arlandes,
tarihte ilk kez sıcak hava balonuyla Paris’te gökyüzüne çıkarak
havacılık tarihine geçtiler. Bu başarı, balonla seyahat etmenin
mümkün olduğunu kanıtladı ve havacılığın gelişiminde dönüm
noktası oldu.
Kuzey Karolina’nın ABD'ye Katılması (1789)
ABD'nin eyalet yapısı genişlerken Kuzey Karolina, Birleşik
Devletler’e katılan 12. eyalet olarak tarihteki yerini aldı. Bu
adım, ABD’nin coğrafi ve politik birliğini güçlendirdi.
Napoléon’un Generalliğe Terfisi (1791)
Dünya tarihine damgasını vuran Fransız komutan Napoléon
Bonaparte, bugün generalliğe yükseltilerek askeri kariyerinde
büyük bir aşama kaydetti. Bu terfi, gelecekteki fetihlerinin
kapısını aralayan önemli bir gelişmeydi.
Edison’un Pikap İcadı (1877)
Thomas Edison, müzik dinleme alışkanlıklarını değiştiren pikap
cihazını 21 Kasım’da duyurdu. Bu cihaz, ses kaydetme ve çalma
teknolojilerinin temellerini atarak müzik sektörünü kökten
değiştirdi.
Einstein'ın Ünlü E=mc² Formülünü Yayınlaması (1905)
Albert Einstein, enerjinin kütleyle ilişkisini açıklayan meşhur
E=mc² denklemini bu tarihte yayımladı. Fizik dünyasında devrim
yaratan bu denklem, modern bilim ve teknolojinin pek çok alanına
yön verdi.
Mardin’in Kurtuluşu (1919)
Birinci Dünya Savaşı sonrasında işgal edilen şehirlerden biri
olan Mardin, bugün bağımsızlığına kavuştu. Bu olay, Türkiye’nin
milli mücadele tarihine altın harflerle yazılmıştır.
Bağdat Paktı’nın Kuruluşu (1955)
Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve İngiltere’nin katılımıyla
kurulan Bağdat Paktı, Orta Doğu ve Asya’da güvenlik işbirliğini
sağlamak amacı taşıyordu. Bu askeri ve siyasi ittifak, Soğuk
Savaş döneminin önemli adımlarından biriydi.
Yükseköğrenim Kurumlarında Başörtüsü Serbestisi (1988)
Türkiye’de başörtüsü düzenlemesinin yürürlüğe girmesi, ülkenin
toplumsal yapısında büyük bir etki yarattı. Bu karar, yıllar
süren tartışmaların ve değişimlerin de başlangıcı olarak kabul
edilir.
AGİT Paris Şartı’nın İmzalanması (1990)
Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı’nın önemli bir belgesi
olan Paris Şartı, 21 Kasım’da imzalanarak Avrupa’da barış,
demokrasi ve insan hakları adına önemli bir adım atıldı.
Çin’de Maden Ocağı Faciası (2009)
Çin’in Heilongjiang eyaletinde meydana gelen maden kazasında 104
kişi hayatını kaybetti. Bu olay, dünya genelinde maden
işçilerinin çalışma koşullarının iyileştirilmesi çağrılarını
yeniden gündeme getirdi.
Tarihte Bugün Yaşanan Olaylar
- 1783 Paris'te, Jean-François Pilâtre de Rozier ve Marquis
d'Arlandes sıcak hava balonuyla ilk uçuşu gerçekleştirdiler.
- 1789 Kuzey Karolina, ABD'nin 12. eyaleti oldu.
- 1791 Albay Napoléon Bonaparte generalliğe terfi ettirildi.
- 1877 Edison, fonografı (ses kayıt cihazı) icat ettiğini
duyurdu.
- 1905 Albert Einstein'ın, enerji ile kütle arasındaki ilişkiyi
meşhur E=mc2 denklemi ile ifade ettiği "Cismin ataleti içerdiği
enerji miktarına bağlı mıdır?" adlı makalesi "Annalen der Physik"
dergisinde yayımlandı.
- 1919 Mardin şehrinin kurtuluşu.
- 1923 Mustafa Kemal Paşa, Fevzi Paşa, İsmet Paşa, Kâzım
Karabekir Paşa, Ali Fuat Paşa, Kazım Paşa, Refet Paşa, Fahrettin
Paşa, Cafer Tayyar Paşa ve cephede kahramanlık ve fedakarlık
gösteren bazı sivil mebuslara, yeşil-kırmızı şeritli İstiklal
Madalyası verilmesi hakkında Başbakanlık Tezkeresi, TBMM'de kabul
edildi.
- 1927 Samsun-Amasya Demiryolu hattı işletmeye açıldı.
- 1938 Atatürk'ün naaşı, törenle Etnografya Müzesi'ndeki geçici
istirahatgâhına getirildi.
- 1952 ABD, ilk hidrojen bombasını pasifik'te patlattı.
- 1955 Türkiye, İran, Irak, Pakistan ve İngiltere'nin
katılımıyla Bağdat Paktı kuruldu.
- 1961 Kemal Kurdaş ODTÜ Rektörü oldu.
- 1967 Kıbrıs nedeniyle Türkiye-Yunanistan gerginliği sürüyor.
Yunanistan, "Silahlı bir çatışmadan kaçınarak sorunlarımızı
görüşmeler yoluyla çözmeye hazırız" açıklamasını yaptı.
Genelkurmay Başkanı Orgeneral Cemal Tural, "Kıbrıs'a çıkarız,
kimse kaygılanmasın; ancak zaman söyleyemem" dedi. Amerika
Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson, savaştan kaçınılması
önerisinde bulundu.
- 1980 Las Vegas-Nevada'da bir otelde çıkan yangında 87 kişi
öldü, 650'den fazla yaralı var.
- 1980 ABD'de tahminen 83 milyon TV izleyicisi, Dallas
dizisinde, JR'ı kimin vurduğunu öğrenmek amacıyla
televizyonlarının karşısına geçti.
- 1985 ABD başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri
Mihail Gorbaçov Cenevre'de buluştu. Zirveden, stratejik nükleer
silahların yüzde 50 azaltılması kararı çıktı.
- 1996 Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK)
antlaşması Paris'te imzalandı.
- 2002 Prag'taki NATO zirvesi'nde Litvanya, Letonya, Estonya,
Bulgaristan, Romanya, Slovakya ve Slovenya'ya, ittifaka
katılmaları çağrısı yapıldı.
- 2002 Dünya güzellik yarışmasının yapılacağı Nijerya`da bir
gazetede Hz. Muhammed hakkında yayınlanan yazı yüzünden çıkan
çatışmalarda 100 kadar kişi öldü, 500 civarında kişi de
yaralandı.
- 2006 Erke Dönergeci, Erke Araştırmaları ve Mühendislik
A.Ş.'nin geliştirdiğini duyurduğu devridaim makinesinin tanıtımı
yapıldı. Firma, 21 Kasım 2006 tarihinde düzenlediği bir basın
toplantısıyla Erke Dönergeci'ni "çağın buluşu" adı altında
kamuoyuna duyurarak; "...çevreye zarar vermeyen, istenilen güç ve
sürati sağlayabilen, doğrudan hareketin elde edilebildiği, yakıt
gerektirmeyen bir kuvvet makinesi..." olarak tanımladı, fakat
bilimsel ve teknik açıklama yapmadı.
- 2009 Çin'in Heilongjiang eyaletinin Hegang şehrindeki bir
maden ocağında meydana gelen patlamada 104 kişi öldü.
Tarihte Bugün Doğanlar
- 1694 François Voltaire, Fransız filozof (ö. 1778)
- 1852 Francisco Tárrega, İspanyol besteci, gitarist (ö. 1909)
- 1898 René Magritte, Belçikalı ressam (ö. 1967)
- 1917 Dizzy Gillespie, Trompetçi
- 1926 Şükran Güngör, Tiyatrocu, oyuncu
- 1935 Fairuz, Lübnanlı şarkıcı
- 1936 Ergün Arıkdal, Türkiye’de metapsişik araştırmacı, yazar,
Türkiye Metapsişik Tetkikler ve İlmi Araştırmalar Derneği eski
başkanı (ö. 1997)
- 1941 İdil Biret, Türk piyanist
- 1945 Goldie Hawn, ABDli oyuncu
- 1965 Björk, İzlandalı şarkıcı
- 1975 Erlend ye, Norveçli müzisyen
- 1979 Vincenzo Iaquinta, İtalyan futbolcu
- 1980 Angel Long , Britanyalı pornografik oyuncu ve çıplak
model
Tarihte Bugün Ölenler
- 1555 Georg Agricola, Alman bilim insanı (d. 1490)
- 1695 Henry Purcell, Erken Barok dönemi İngiliz bestecisi (d.
1659)
- 1721 Antoine Watteau, Fransız ressam (d. 1684)
- 1811 Heinrich von Kleist Alman yazar (d. 1777)
- 1938 Leopold Godowsky Leh asıllı Amerikalı piyano virtüözü,
besteci (d. 1870)
- 1946 Sami Karayel, Spor yazarı, gazeteci
- 1959 Max Baer, ABD'li boksör (d. 1909)
- 1963 Robert Stroud, ABD'li mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (d.
1890)
- 1977 Tevfik İnce, Geleneksel tuluat tiyatrosunun son
temsilcisi
- 1996 Abdus Salam, fizikçi,nobel ödülü alan ilk Pakistanlı (d.
1926)
- 1999 Quentin Crisp, Britanyalı yazar, hikâyeci ve aktör (d.
1908)
(YUSUF SONKURT)
