Oscar ödüllü ünlü aktör Leonardo DiCaprio, Instagram hesabından yaptığı bir paylaşımla dünyanın en nadir balık türlerinden biri olan leopar sazanının Türkiye’de yeniden keşfedildiğini duyurdu. Peki leopar sazanı nedir, neden önemlidir ve Türkiye’de nerede yaşar? İşte bu soruların cevapları ve daha fazlası…
Leopar sazanı, Latince adıyla Barbus esocinus, sazangiller familyasından bir balık türüdür. Vücudunda siyah benekler bulunan bu balık, leopara benzetildiği için bu ismi almıştır. Leopar sazanı, Orta Doğu ve Anadolu’da yaşayan bir balıktır. Türkiye’de Dicle, Fırat, Asi ve Seyhan nehirlerinde görülmüştür. Leopar sazanı, büyük boyutlara ulaşabilen bir balıktır. En büyük leopar sazanı, 2008 yılında Dicle Nehri’nde yakalanmış ve 2,5 metre uzunluğunda ve 110 kilogram ağırlığında olduğu belirlenmiştir.
Leopar sazanı, dünyada nesli tükendiğine inanılan ve kırmızı listeye alınan bir balık türüdür. Kırmızı liste, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği (IUCN) tarafından hazırlanan ve tehlike altındaki hayvan ve bitki türlerini sınıflandıran bir listedir. Leopar sazanı, bu listede “nesli tükenmiş” olarak gösterilmektedir2. Leopar sazanının neslinin tükenmesinin nedenleri arasında, aşırı avlanma, habitat kaybı, kirlilik, baraj yapımı ve iklim değişikliği sayılabilir. Leopar sazanı, ekolojik dengenin korunması ve biyolojik çeşitliliğin artırılması açısından önemli bir balık türüdür. Ayrıca, leopar sazanı, kültürel ve ekonomik değere de sahiptir. Leopar sazanı, yerel halk tarafından geleneksel bir yiyecek olarak tüketilmekte ve balıkçılık sektörüne katkı sağlamaktadır.
Leopar sazanı, Türkiye’de Dicle, Fırat, Asi ve Seyhan nehirlerinde yaşamaktadır. Ancak, bu nehirlerdeki leopar sazanı popülasyonu son yıllarda ciddi bir azalma göstermiştir. Bu nedenle, leopar sazanının Türkiye’de yeniden keşfedilmesi büyük bir haberdir. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Cüneyt Kaya ve Dr. Öğr. Üyesi Münevver Oral, leopar sazanının tespiti için bir çalışma başlatmıştır. Balıkçılık ve Su Ürünleri Genel Müdürlüğü ile Şırnak Tarım ve Orman Müdürlüğü iş birliğiyle yapılan arama çalışmaları sonucunda, balıkçı Mehmet Ülkü’nün de desteği ile 50 santimetrelik 2 kilogram ağırlığında siyah benekli bir balık yakalanmış ve Metin Yoksu tarafından fotoğraflanarak kayıtlara geçmiştir. Bu balığın leopar sazanı olduğu yapılan inceleme sonucu teyit edilmiştir.
Leopar sazanının Türkiye’de yeniden keşfedilmesi, dünya basınında da geniş yer bulmuştur. Özellikle çevreci yayınlar, bu haberi ön plana çıkarmıştır. Ancak, bu haberi geniş kitlelere duyuran isim, Oscar ödüllü ünlü aktör Leonardo DiCaprio olmuştur. DiCaprio, Instagram hesabından yaptığı bir paylaşımla, leopar sazanının Türkiye’de yeniden keşfedildiğini duyurmuştur. DiCaprio, paylaşımında şu ifadelere yer vermiştir:
“Yeniden Keşfedildi: Dünyanın en nadir balık türlerinden biri olan leopar sazanı, Türkiye’de yeniden görüldü. Bu balık, Dünya Doğayı ve Doğal Kaynakları Koruma Birliği tarafından nesli tükenmiş olarak listelenmişti. Bu keşif, bu balığın neslinin devam ettiğine dair umut veriyor.”
(ERHAN TAYLAN)
