ABD'deki hayal kırıklığı oluşturan ekonomik veriler ve Japon yenindeki yükselişin tetiklediği satış baskısı nedeniyle Japon Nikkei Borsası yüzde 12,4 oranında değer kaybetti. Nikkei borsasında yaşanan düşüşler ise tüm dünyayı etkisi altına aldı. Konuyla ilgili konuşan uzmanlar, ABD'nin zayıf ekonomik verileri ve Japon yeninin yükselişinin hisse senedi fiyatlarını olumsuz etkilediğini ifade etti.
Japon yenindeki yükselişin tetiklediği satış baskısı nedeniyle Japon Nikkei Borsası yüzde 12,4 oranında değer kaybetti. Japon piyasalarının yanı sıra diğer Asya piyasaları da benzer şekilde düşüşler yaşadı. Güney Kore ve Tayvan'daki endeksler yüzde 8'den fazla değer kaybetti. Avrupa piyasaları da benzer bir seyir izledi. Londra'daki FTSE 100 endeksi yüzde 32'den fazla değer kaybederek geçtiğimiz üç ayın en düşük seviyesine geriledi.
ABD piyasaları açılış saatlerinde düşüş yaşadı ancak günün ilerleyen saatlerinde kayıplarının bir kısmını telafi etmeyi başardı. Teknoloji ağırlıklı Nasdaq Composite açılışta yüzde 6,3 düşerken, S&P 500 yüzde 4'ten fazla geriledi. Öğleden sonra Nasdaq gün içindeki düşüşünü yüzde 3,7'ye, S&P ise yüzde 3,1'e indirdi.
“ABD'de açıklanan Temmuz ayı istihdam raporu beklenenden çok daha zayıf geldi ve bu durum ekonominin resesyona girebileceği endişelerini artırdı” diyen Ekonomist Prof. Dr. Volkan Öngel, konuşmasını şöyle sürdürdü: “Bu gelişme, küresel piyasalarda sert düşüşlere yol açtı. ABD'nin zayıf ekonomik verileri ve Japon yeninin yükselişinin hisse senedi fiyatlarını olumsuz etkilemesi 1987 yılında yaşanan Kara Pazartesi'yi hatırlatıyor. Ancak piyasaların tepkisi çok uzun sürmeyebilir. Çünkü piyasalar, artık FED'in yılın son üç toplantısında dört veya beş çeyrek puanlık faiz indirimi yapmasını bekliyor. Dolayısıyla FED faiz indirimi konusunda harekete geçinceye kadar piyasalarda bu türde hareketlerin devam edebileceğini düşünüyorum.”
Japonya Merkez Bankası'nın geçtiğimiz hafta politika faizini 15 baz puan artırarak yüzde 0,25'e çıkardığını hatırlatan İstanbul Beykent Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Volkan Öngel, “Bu artış, Japon yeninin ABD doları karşısında yaklaşık yüzde 14 değer kazanmasına neden olmuştu. Bu durum ise Japon hisse senetleri üzerinde negatif yönlü baskı oluşturuyor ve aynı zamanda carry trade işlemlerinin de gevşemesine neden oluyor” dedi.
Küresel piyasalarda yaşanan düşüşlerinde Borsa İstanbul'a da sıçradığını ifade eden Dr. Öğr. Üyesi Melih Sefa Yavuz, “BİST 100 haftaya yüzde 6,72'lik bir düşüşle 9.769,69 puandan başladı ve devre kesici uygulandı. İşlemlere devam edilmesinin ardından düşüş yüzde 7'yi aşınca ikinci kez devre kesici uygulandı. Geçtiğimiz hafta cuma günü ABD'nin beklenenden çok daha zayıf gelen Temmuz ayı istihdam raporu, ekonominin resesyona girebileceği endişelerini artırarak hisse senetlerinde sert düşüşlere yol açmıştı. Ancak Nikkei endeksinde yaşanan düşüşün sebebinin Japon yenindeki yükselişten kaynaklandığını düşünüyorum” şeklinde konuştu.
Yavuz konuşmasını şöyle sonlandırdı: “Endekste yaşanan düşüşler küresel piyasalardaki olaylara bağlı olarak kısa vadede devam edebilir. Ancak Japon yeninin değer kazanmasından kaynaklı bu hareketin uzun süreceğini düşünmüyorum. Nitekim Nikkei endeksi bugün, dün yaşadığı kayıpları telafi etmeye başladı. BİST 100 endeksi için de benzer toparlanma hareketlerini görmek mümkün. Ancak Borsa İstanbul'da devre kesici uygulaması günlük kayıpların derinleşmesini engellemesine rağmen, piyasadaki negatif trendlerin süresini uzatabilir. Bu tür uygulamalar genellikle piyasanın aşırı düşüşlerden korunmasına yardımcı olacaktır ancak yatırımcılar üzerinde olumsuz algılar oluşturabileceği gibi piyasanın toparlanma süresini de etkileyebilir. Dolayısıyla temkinli olmakta fayda var”.
(İHA)
