Edirne'nin Kurtuluşu (1922)
25 Kasım 1922’de Türk ordusunun zaferiyle Edirne, düşman
işgalinden kurtuldu. Bu zafer, Kurtuluş Savaşı’nın son
evrelerinden birini oluşturdu ve Trakya’nın yeniden
bağımsızlığını kazanması açısından büyük önem taşıdı.
Şapka Devrimi ve Giyinme Reformları (1925)
Türkiye Cumhuriyeti’nde modernleşme çabalarının bir parçası olan
Şapka Kanunu, 25 Kasım 1925’te TBMM’de kabul edildi. Bu yasa,
Osmanlı döneminden kalan fesin yerine şapkanın kullanımını
zorunlu hale getirdi ve batılılaşma sürecinde bir dönüm noktası
olarak kabul edildi.
İsmet Paşa'ya "İnönü" Soyadı Verilmesi (1934)
Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, yakın çalışma arkadaşı İsmet
Paşa'ya "İnönü" soyadını 25 Kasım 1934’te verdi. Bu soyadı,
İnönü’nün Kurtuluş Savaşı’nda İnönü Muharebeleri’ndeki başarısını
onurlandıran bir simge haline geldi.
Anti-Komintern Paktı'nın İmzalanması (1936)
Nazi Almanyası ve Japonya, 25 Kasım 1936’da Anti-Komintern
Paktı’nı imzalayarak komünizme karşı ortak bir tavır
sergilediler. Bu pakt, II. Dünya Savaşı öncesinde tarafların
ittifakını güçlendirdi ve ilerleyen süreçte savaşın eksen
güçlerini belirlemiş oldu.
Fidel Castro’nun Ölümü (2016)
Küba Devrimi'nin lideri ve uzun yıllar ülkenin yönetiminde
bulunan Fidel Castro, 25 Kasım 2016'da hayatını kaybetti. Castro,
dünya tarihinde sosyalist devrimlerle özdeşleşmiş ve Amerika
kıtasında bağımsız bir sosyalist hükümet kurma mücadelesiyle
tanınmış bir liderdi.
Diego Maradona'nın Vefatı (2020)
Dünya futbolunun unutulmaz ismi Diego Maradona, 25 Kasım 2020'de
geçirdiği kalp krizi sonucu hayata veda etti. Maradona’nın ölümü,
futbol dünyasında büyük bir kayıp olarak anıldı ve dünya
genelinde taraftarları tarafından yasla karşılandı.
Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Günü (1999)
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 1999 yılında 25 Kasım tarihini
“Kadına Yönelik Şiddetle Uluslararası Mücadele Günü” olarak ilan
etti. Bu tarih, kadına karşı şiddeti önleme ve kadın haklarına
dikkat çekme çabalarının simgesi haline geldi.
1893 Orhun Kitabeleri, Kopenhag Üniversitesi Genel Dilbilimi
profesörü ve Danimarka Kraliyet İlimler Akademisi üyesi Wilhelm
Ludwig Thomsen tarafından okundu. Thomsen, Orhun alfabesini
çözdüğünü, 15 Aralık 1893'te Danimarka Kraliyet İlimler
Akademisinde sunduğu bildiriyle bilim dünyasına açıkladı.
Bugün Yaşanan Olaylar
- 1922 Edirne'nin kurtuluşu.
- 1924 Kazım Özalp Paşa, TBMM Başkanlığı’na seçildi
- 1925 Şapka giyilmesi konusundaki kanun, TBMM'de kabul edildi.
Kanun, 28 Kasım'da yürürlüğe girdi. Kanun kabul edilirken,
Rize'de şapka ve diğer inkılaplara karşı gösteriler yapıldı.
Göstericilerden 8'i idama mahkûm edildi.
- 1936 Almanya ve Japonya, Avrupa kültürünü ve dünya barışını
Bolşevik tehditten korumak amacıyla Anti-Komintern Paktını
imzaladılar.
- 1943 Sir Winston Churchill, Franklin D. Roosevelt ve Çan Kay
Şek Kahire'de bir araya geldiler; Japonlar teslim olana kadar
savaşa devam kararı alındı.
- 1948 Öğrenci velilerinin talebiyle, ilkokullara isteğe bağlı
din dersi kondu.
- 1955 Bir yıl önce büyük bir yangınla hasar gören Kapalıçarşı
yeniden açıldı
- 1958 Ahmet Adnan Saygun'un bestelediği Yunus Emre Oratoryosu,
BM'nin yeni çalışma dönemi dolayısıyla New York'ta seslendirildi.
Orkestra ve koroyu şef Leopold Stokowski yönetti.
- 1967 ABD Başkanı Johnson'un Kıbrıs Özel Temsilcisi Cyrus
Vance, Atina'nın önerilerini Ankara'ya getirdi. NATO Genel
Sekreteri Brosio da arabuluculuk için Ankara'ya geldi. BM
Güvenlik Konseyi, savaştan kaçınılması çağrısı yaptı.
- 1968 İstanbul'da Dr. Siyami Ersek ve ekibi, trafik kazasında
ölen bir memurun kalbini bir işçiye taktı; hasta 39 saat
yaşayabildi.
- 1969 Beatles müzik grubundan John Lennon İngiltere'nin
Biafra'ya müdahalesi ile Amerika'nın Vietnam politikasına verdiği
desteği protesto amacıyla, İngiltere Kraliçesinin verdiği unvanı
reddetti.
- 1973 Yunanistan'da askeri darbe.
- 1973 Yunanistan'daki ayaklanmalar sonunda Başbakan Georgios
Papadopulos, cunta tarafından devrildi.
- 1979 Abdi İpekçi'nin katlinden sanık Mehmet Ali Ağca,
Kartal-Maltepe Askeri Ceza ve Tutukevi'nden kaçtı.
- 1998 55. Hükümet, gensoru ile düşürüldü. Devlet Bakanı Güneş
Taner'in bakanlık görevi sona erdi. Başbakan Mesut Yılmaz,
istifasını Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e sundu.
- 2000 Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de Richter ölçeğine göre 7
şiddetinde deprem meydana geldi.26 kişi hayatını
kaybetti.Bakınız;2000 Bakü Depremi
- 2001 Türkiye'nin ilk ve tek Yahudi müzesi olan 500. Yıl Vakfı
Türk Musevileri Müzesi açıldı.
- 2002 Uzay mekiği Endeavor uluslararası uzay istasyonuna
kenetlenerek bir Amerikalı ve iki Rus astronotu bıraktı.
- 2009 İstanbul Barosu Başkanlığının Danıştay'a yaptığı katsayı
itirazı kabul edildi.
- 2009 Şiddetli yağmurun yol açtığı sel, Suriye'nin Cidde
şehrinde 122 kişinin ölümüyle sonuçlandı. Ayrıca sel binlerce
kişinin Hacca gitmesine engel oldu.
- 2009 Beşiktaş, Manchester United takımını deplasmanda 1-0
yendi.
Tarihte Bugün Doğanlar
- 1738 Thomas Abbt, Alman yazar (ö. 1766)
- 1889 Reşat Nuri Güntekin, Türk yazar (ö. 1956)
- 1905 Samiha Ayverdi, Türk, mütefekkir ve mutasavvıf yazar.
(ö. 22 Mart 1993, İstanbul)
- 1915 Augusto Pinochet, Şilili diktatör generel (ö. 2006)
- 1917 Alparslan Türkeş, Türk siyaset adamı (ö. 1997)
- 1966 Billy Burke, ABD'li sinema ve televizyon oyuncusu
- 1971 Göksel, Türk şarkıcı, besteci ve şarkı sözü yazarı.
- 1977 Memet Ali Alabora, sinema ve tiyatro oyuncusu.
- 1980 Aaron Mokoena, Güney Afrikalı futbolcu. Portsmouth'ta
forma giymektedir.
- 1981 Xabi Alonso, İspanyol futbolcu
- 1984 Gaspard Ulliel, Fransız sinema oyuncusu.
Tarihte Bugün Ölenler
- 734 Bilge Kağan, Türk hükümdarı, II. Göktürk Devleti'nin II.
kağanı (d. 683 ya da 684)
- 1560 Andrea Doria, Cenevizli amiral (d. 1466)
- 1912 Ahmet Mithat Efendi, gazeteci, yazar (d. 1844)
- 1922 Sütçü İmam Kurtuluş Savaşı kahramanı (d. 1871)
- 1945 Lemi Atlı Türk bestekâr, (d. 1896)
- 1946 Henry Morgenthau ABD'li siyasetçi (d. 1856)
- 1967 Ossip Zadkine, Rus heykeltraş ve ressam (d. 1890)
- 1968 Upton Sinclair, Pulitzer ödüllü ABD'li yazar (d. 1878)
- 1973 Laurence Harvey, Litvanya doğumlu İngiliz aktör (d.
1928)
- 1974 U Thant, BM Genel Sekreteri, Birmanyalı eğitimci ve
diplomat (d. 1909)
- 2000 Önder Açıkalın, Türk oyuncu. (d. 1950)
- 2002 Karel Reisz, Çek asıllı İngiliz film yönetmeni (d. 1926)
- 2005 George Best, futbolcu (d. 1946)
(YUSUF SONKURT)
