Anadolu'nun kadim şehirlerinden Van, zengin tarihi ve kültürel mirasının yanı sıra kendine özgü mutfağıyla da öne çıkar. Van mutfağının en özel tatlarından biri olan Çatal Tatlısı, sadece lezzetiyle değil, aynı zamanda taşıdığı anlamla da dikkat çeker. Eskiden Van'da yeni tanışan insanlar birbirlerine ilk ziyaretlerinde bu tatlıyı götürürlermiş. Tatlının yapım aşamasında çatalla yufkanın sürekli birbirine dolanması, yeni kurulan dostlukların da birbirine sıkıca bağlanması, araya hiçbir zaman husumet girmemesi temennisini simgelermiş. Bu anlamlı gelenek günümüzde de Van'da yaşatılmaya devam ediyor.
Çatal Tatlısı, Van yöresine ait köklü bir geçmişe sahip bir tatlıdır. Yapımındaki özen ve taşıdığı anlam, onu sadece bir tatlı olmaktan öte, kültürel bir miras haline getirmiştir. Eskiden Van'da yeni tanışan aileler veya kişiler, birbirlerine ilk ziyaretlerinde bu tatlıyı ikram ederlermiş. Çatal ile yufkanın sarılması esnasında oluşan iç içe geçmiş görüntü, dostluğun ve muhabbetin sonsuza dek sürmesi, bağların kuvvetlenmesi dileğini ifade eder. Bu gelenek, Van kültüründe misafirperverliğin ve dostluğa verilen değerin önemli bir göstergesidir. Günümüzde de Van'da özel günlerde, bayramlarda ve misafir ağırlamalarında Çatal Tatlısı sofraların baş köşesinde yerini alır.
Çatal Tatlısı yapımı biraz özen gerektirse de, sonuçta ortaya çıkan lezzet tüm zahmete değer. İşte geleneksel tarife uygun olarak Çatal Tatlısı yapımı.
Hamur için üç yumurta kırılır ve üzerine 3 yemek kaşığı yoğurt eklenir. Bir buçuk su bardağı süt, kabartma tozu ve yarım limonun suyunu eklediğimiz hamur harcı un eklenerek çırpılır. Kıvamını bulunca yoğur lan hamur iki bezeye bölünür. Bezeler üzeri örtülerek dinlendirilir. Bu sırada iki kase şekere 3 kase su eklenerek şerbet kaynatılır. Bir paket margarin de tavada eritilir. Dinlenen bezeler nişasta serpilerek açılır. Açılan hamurun üzerine eritilen yağ sürülerek katlanır. Aynı işlem 2 kez daha yapılır ve yağlanan hamur dolapta dondurulur. Donan beze tekrar açılır ve şeritler halinde kesilir. Tavada ısıtılan zeytinyağında hamur şeritler çatala sarılarak kızartılır. Kızartılan tatlılar şerbete batırılıp servis tabağına alınır ve üzerine ceviz serpilir.
Hamurun Şekillendirilmesi: Dinlenen hamuru birkaç parçaya ayırın. Her bir parçayı oklava yardımıyla ince bir şekilde açın. Açtığınız hamuru yaklaşık 3 parmak genişliğinde şeritler halinde kesin.
Çatal ile Sarma İşlemi: Kestiğiniz şeritleri kızgın yağda kızartmaya başlamadan hemen önce, bir çatal yardımıyla sarın. Şeridin bir ucunu çatala batırın ve yavaşça etrafına dolayarak rulo şekli verin. Bu işlem biraz pratik gerektirebilir. Dikkatli bir şekilde kızgın yağda altın rengi olana kadar kızartın.
Şerbetin Hazırlanması: Şeker ve suyu bir tencereye alın ve kaynatın. Şeker eriyip kıvam alana kadar yaklaşık 15-20 dakika kaynatın. Şerbetin çok koyu olmamasına dikkat edin.
Birleştirme: Kızaran tatlıları ocaktan alın ve sıcakken hazırladığınız sıcak şerbetin içine atın. Birkaç dakika şerbette beklettikten sonra servis tabağına alın ve üzerine cevizleri serpin.
Çatal Tatlısı, genellikle sıcak olarak servis edilir. Üzerine isteğe bağlı olarak Hindistan cevizi, ceviz içi veya Antep fıstığı serpilebilir. Yanında çay veya kahve ile ikram edilebilir. Özellikle bayramlarda ve özel günlerde misafirlerinize sunabileceğiniz şık ve lezzetli bir tatlıdır.
(ERHAN TAYLAN)
