Türkmen Dağı’nı ekolojik yıkım projelerine karşı korumak ve Gökçeyazı ve diğer Türkmen Dağı köylüleri arasında dayanışma oluşturmak amacı ile kurulan Gökçeyazı Türkmen Dağı Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği oldukça kalabalık bir katılımla Gökçeyazı’da açıldı.
Gökçeyazı’da bulunan dernek merkezindeki açılış törenine Gökçeyazı, Sarıalan ve civar köylerde yaşayanlar, çevre dernekleri ve misafirler katıldı. Açılışa katılan dernek ve platformlar; Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği, Burhaniye Çevre Platformu, Ayvalık Tabiat Platformu, Balıkesir Çevre Platformu, Güney Marmara Dayanışması, KESK Balıkesir Şubeler Platformu, TÜM KÖY SEN Balıkesir Şubesi, Büro Emekçileri Sendikası ve çeşitli siyasi partiler oldu.
Derneğin açılış töreninde söz alan Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan örgütlenmenin ve derneğin öneminden bahsetti ve açış konuşmaları Gökçeyazı Türkmen Dağı Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği yönetim kurulu başkanı Av. Anıl Yılmaz ve Başkan Yardımcısı Raziye Yıldırım’a bıraktı.
Raziye Yıldırım konuşmasında: “Bizim köyümüzün ve Türkmen Dağı’mızın üstü zaten altın. Bizim altın madenine ihtiyacımız yok. Bizim üretimimiz bize yetiyor. Madenin sağlayacağı işlere de ihtiyacımız yok. Biz havamızın, toprağımızın, suyumuzun kirlenmesini istemiyoruz. Temiz topraklarda, temiz gıdalarla, temiz hava soluyarak yaşamak istiyoruz. Bu topraklarımızı atalarımız, dedelerimiz kanları ile suladı. Bizim madenciye verecek bir karış toprağımız yok. Geldikleri gibi gitsinler. Bizleri huzursuz etmesinler. Biz hem köylülerimizin hakkını, hem kurdun, kuşun, hakkını savunuyoruz. Ormanlarımızın, su kaynaklarımızın yok olmasını istemiyoruz.” dedi.
Konuşmaların ardından Gökçeyazı Türkmen Dağı Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği Başkanı Av. Anıl Yılmaz ve Raziye Yıldırım tüm Gökçeyazılı kadınlarla birlikte kurdeleyi kestiler. Tüm misafirlerin dernek merkezindeki fotoğraf sergisini gezmelerinin ardından hep birlikte Gökçeyazı kapalı pazar yerine yüründü.
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkan Yardımcısı Mehmet Akbulut ve Yönetim Kurulu Üyesi Ömür İlgör’ün sunuculuğunu yaptığı etkinlikte önce “Annesinin İlkisi” köylü seyirlik oyunu gerçekleştirildi. Meşe dallarına sarılı kadınlar, meşeleri konuşturdu ve “Bir ağaç gibi tek ve hür ve bir orman gibi kardeşçesine mücadele edeceğiz” dediler. Sahneye çıkarak açılış konuşmasını yaptılar. Türkmen Dağı Çevre Platformu adına, basın açıklamasını Gökçeyazı Türkmen Dağı Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Dilek Yalçın ve Türkmen Dağı Çevre Platformundan Nursel Çakır okudu.
Basın açıklamasında Yalçın ve Çakır “Türkmen Dağı’nda, CVK Madencilik tarafından Balıkesir ilinin İvrindi ve Altıeylül ilçelerine bağlı en az 16 köyü etkileyecek olan bir Altın Madeni Projesi gerçekleştirilmek isteniyor. Proje, Türkmen Dağı’ndaki ormanlarımızı, Gökçeyazı, Sarıalan, Çamköy, Sofular ve daha pek çok köyün tarım alanlarını, meralarını ve hazine arazilerini yok edecek. Ruhsat Alanı 15 bin 627 dönüm, ÇED alanı ise 9 bin 133 dönüm. ÇED alanının 6 Bin 822 dönümü orman, 1.615,5 dönümü özel mülkiyet (tarım arazisi), 676,3 dönümü hazine arazisi, 19,5 dönümü ise mera statüsünde. Proje süresi 9 yıl” dedi.
Açıklamanın devamında proje kapsamında 2 adet açık ocak, 4 adet yeraltı galeri ocağı, kırma tesisi, zenginleştirme tesisi, atık barajı, pasa depolama alanları, bitkisel toprak depolama alanları, cevher stok alanları olduğuna dikkat çekilerek, “Açık ocak alanlarından birisi 170 metre derinliğinde ve Sarıalan köyünün evlerine yalnızca 250 metre mesafede. Atık Barajı, Gökçeyazı köyünün hemen yakınında, meralarının üstünde. 4 adet yeraltı galerisi ise tüm Türkmen Dağı’nın altını kaplıyor. Çamköy’ün evlerinin altında yeraltı galerisi var. Hem açık ocak, hem de yer altı galerilerinde susuzlaştırma yapılacak. Ayrıca hemen her gün patlatmalar yapılacak. Bu nedenlerle yer altı ve yüzey suları rejimi bozulacak ve sular kirlenecek.” dediler.
Açıklamayı, “Proje ile ilgili kamuoyu oluşturmak için çok sayıda eylem yaptık, yapmaya devam ediyoruz. Kamu kurumları ile görüşmeler gerçekleştiriyoruz. Balıkesir Büyükşehir Belediyesi’ni, Altıeylül Belediyesi’ni, Odaları, Baro’yu ziyaret ettik. Köylülerimizin de yer aldığı bir heyetle Vali yardımcısıyla görüşüp çalışma ruhsatının iptalini talep ettik; kurumsal ve bireysel dilekçeler verdik. Dilekçemize henüz yanıt alamadık. CİMER üzerinden de dilekçeler vermeye başladık. Change.org’da da imza kampanyası başlattık. Balıkesir Büyükşehir Meclisi, araştırma komisyonu kurulması için karar aldı. Komisyonda yer almak için başvurumuzu yaptık. Standlar açıp yurttaştan imza topluyoruz. Islak imza sayımız 10 bine ulaştı. Köylerde bilgilendirme toplantıları düzenliyoruz. Mücadelemizi çevre STK’larının, Odaların ve köylülerin yer aldığı ‘Türkmen Dağı Çevre Platformu’ olarak sürdürüyoruz. Bu arada, Gökçeyazı Türkmen Dağı Çevre Koruma ve Dayanışma Derneği’nin kuruluşu da gerçekleştirildi ve bugün açılışını da yaptık.” diyerek sözlerini tamamladılar.
Basın açıklamasından sonra Başkan yardımcısı Raziye Yıldırım ve dernek kurucularından ve hayvan yetiştiricisi Osman Ozan Özden söz alarak madenin yaratacağı felaketleri ve yıkımı anlatarak köylerinde maden istemediklerini söylediler. Tüm konuşmaların ardından Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan söz alarak madenin tehlikelerini anlattı ve tüm basın açıklamasını dinleyen tüm köylüler ve misafirler hep birlikte “Havama, suyuma, toprağıma dokunma!” dediler ve basın açıklaması sona erdi.
Basın açıklamasının ardından kadim Türkmen geleneklerinden düğünlerde eğlence için oynanan deve oyunu sergilendi. Gökçeyazı'da köy seyirlik oyunları denildiğinde deve oyunu akla ilk gelenlerden biridir. Bu tiyatral gösteri, kaybolma ve unutulma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığı için 2014 yılında Türkiye’nin somut olmayan kültürel miras ulusal envanterine eklenerek Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Çevre köyler tarafından oynanışında farklılıklar olsa da genelde düğünler ve geleneksel eğlencelerde oynatılır. Devenin içinde iki kişi ve başında da onların hareketlerini yönlendiren bir kişi bulunur. Gösterinin sonuna doğru deve hastalanır ve yere yatar. Deveci devesinin hastalandığını ve ölmek üzere olduğunu söyler. Burada eski Türk Devletlerinin toy törenlerinden kalma ölüp dirilme motifi sergilenir. Çevredeki halkın yardımıyla deve yerden kalkar ve oyuna devam eder. Derneğin açılışında yapılan mizansende deve Türkmen Dağı’nı temsil etti, siyanürden ve tozdan dolayı bayıldı. Köylüler deveyi, yani Türkmen Dağını kurtarmak için mücadele ettiler. Oldukça eğlenceli geçen bu gösteri seyircileri tarafından çok beğenildi ve büyük alkış aldı.
Daha sonra sahneyi Şef Bülent Genç yönetimindeki Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Halk Müziği Topluluğu aldı ve söyledikleri şarkılarla ve türkülerle seyircilere keyifli anlar yaşattılar. Misafirlere ikram edilen nohutlu pilav ve ayranın ardından açılış ve basın açıklaması sona erdi.
(DAMLA YELTEKİN)
