"Geçmişteki pişmanlıklarınızdan kurtulmak için beyninizi eğitin"

Günlük hayatta hepimizin sıkça deneyimlediği bir durum vardır: Ani bir olay karşısında hızlıca karar veririz ancak sonrasında düşündüğümüzde daha doğru bir seçim yapabileceğimizi fark ederiz. Peki, neden aklımız başımıza sonradan gelir? Medical Park Ordu Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Emre Çevik, insan beyninin karar alma süreçleri ve pişmanlık duygusu üzerine önemli açıklamalarda bulundu. Uzm. Dr. Çevik, özellikle stresli ve duygusal anlarda verilen kararların, beynin farklı bölgelerinin aktivasyonuna bağlı olarak değiştiğini belirtti.

"Beynimiz karar verme süreçlerinde iki ana sistem kullanıyor"
Beynimizin karar verme süreçlerinde iki ana sistem kullandığını söyleyen Uzm. Dr. Emre Çevik, şunları söyledi:
"İnsan beyni karar alma sürecinde duygusal ve mantıksal merkezler arasında bir denge kurarak, iki temel bölgeden faydalanır. İlki, limbik sistemdir ve özellikle duygusal, hızlı ve otomatik tepkilerimizden sorumludur. İkincisi ise prefrontal kortekstir; yani mantıklı düşünme, plan yapma ve geleceği öngörme gibi işlevleri yerine getiren bölgedir. Stres, heyecan veya ani bir baskı altındayken limbik sistem devreye girerek hızlı ama bazen hatalı kararlar almamıza sebep olabilir. Ani kararlar genellikle limbik sistemin etkisiyle, yani duygularımıza dayanarak verilir. Ancak zaman geçtikçe prefrontal korteks devreye girer ve olayları daha objektif bir şekilde değerlendirmeye başlarız. Bu yüzden bir süre sonra 'aklım başıma geldi' veya 'keşke böyle yapmasaydım' gibi düşünceler oluşur."

'Keşke' hissini oluşturan merkez
Son araştırmalara göre, anterior singulat korteks adlı beyin bölgesinin, geçmiş kararlarımızı gözden geçirerek 'keşke' hissini oluşturan merkezlerden biri olarak öne çıktığının altını çizen Uzm. Dr. Emre Çevik, "Bu bölgenin aktivitesi arttığında kişi, geçmişte yaptığı hataları analiz eder ve gelecekte daha doğru kararlar almak için beyni eğitir. Ancak bu süreç, yaş ve deneyimle birlikte daha etkili hale gelir" diye konuştu.

"Uykusuz alınan kararlar sağlıklı olmaz"
Stres altındayken beynin kortizol hormonu salgıladığını belirten Uzm. Dr. Çevik, "Kortizol seviyesi yükseldiğinde, prefrontal korteksin işlevi baskılanır ve daha çok limbik sistemin yönlendirdiği tepkiler veririz. Bu yüzden stresliyken veya uykusuzken alınan kararlar çoğu zaman sağlıklı olmaz" şeklinde konuştu.

"Doğru kararlar için beyninizi aktif tutun"
Uzm. Dr. Çevik, sağlıklı kararlar alabilmek için şu önerilerde bulundu:
"Önemli kararları aceleye getirmeyin, duygularınız yatıştıktan sonra tekrar değerlendirin. Düzenli uyku uyuyarak prefrontal korteksin sağlıklı çalışmasını sağlayın. Stres yönetimi tekniklerini (meditasyon, nefes egzersizleri vb.) uygulayın. Beyni aktif tutacak zihinsel egzersizler yapmayı ihmal etmeyin."